ABC Chorego – Wprowadzenie
Szanowny Czytelniku,
oddajemy do Twoich rąk pierwszą cześć z serii “ABC chorego na POChP“. Jest to poradnik o Przewlekłej Obturacyjnej Chorobie Płuc, w skrócie nazywanej POChP. Skierowany jest on przede wszystkim do pacjentów cierpiących na tę chorobę, ale również do ich rodzin i przyjaciół oraz osób, którym ten problem wydaje się ważny. Poradnik został przygotowany przez grupę entuzjastów ze Stowarzyszenia “ODDECH“, których celem jest radykalna zmiana sytuacji osób dotkniętych tą ciężką, przewlekłą chorobą układu oddechowego. Poradnik pomyślany jest jako rozmowa lekarza z pacjentem. Prezentowane poniżej pytania są wybranymi, najczęściej zadawanymi przez chorych w naszej codziennej praktyce zawodowej.
Obecne wydawnictwo jest pierwszym, wstępnym poradnikiem opisującym najważniejsze informacje dotyczące POChP w sposób bardziej ogólny. Kolejne części poradnika będą szczegółowo omawiały każdy istotny fragment niniejszego wydania.
Będziemy wdzięczni za ewentualne uwagi i sugestie dotyczące poradnika, które postaramy się wykorzystać i umieścić w jego kolejnych wydaniach.
Serdecznie dziękujemy wszystkim, którzy pomogli nam w wydaniu niniejszego Poradnika.
Autorzy
LEKARZ POWIEDZIAŁ, ŻE MAM POCHP, ALE CO TO WŁAŚCIWIE ZNACZY?
POChP to skrót od Przewlekłej Obturacyjnej Choroby Płuc. Nie jest to nowa choroba, a jedynie nowa nazwa, która połączyła dwie rozpoznawane dawniej choroby: przewlekłe zapalenie oskrzeli i rozedmę płuc. Oznacza to, że jeśli w przeszłości mówiono Ci, że masz rozedmę płuc albo chorujesz na przewlekłe zapalenie oskrzeli, to teraz lekarz rozpozna u ciebie POChP. Stało się tak, ponieważ stwierdzono, że obie te choroby występują jednocześnie, z różnym nasileniem u tej samej osoby. Wykazano również, że w obu przypadkach najważniejszą przyczyną jest palenie tytoniu. Pod wpływem drażniącego działania dymu tytoniowego stopniowo, przez wiele lat dochodzi do zwiększenia wydzielania śluzu w oskrzelach (powoduje przewlekły kaszel) oraz zwężania się oskrzeli i niszczenia płuc, czyli rozedmy. Stopniowe zmniejszanie się pojemności płuc jest przyczyną odczuwania duszności początkowo tylko podczas intensywnego wysiłku, a następnie w miarę postępu choroby, nawet w czasie tak prostych czynności jak ubieranie się czy kąpiel.
ROZEDMA I PRZEWLEKŁE ZAPALENIE OSKRZELI – CO POWINIENEM O TYM WIEDZIEĆ?
Jak wspomniano wcześniej dym tytoniowy w ciągu wieloletniego okresu palenia papierosów powoduje zmiany w drzewie oskrzelowym.
U części chorych dochodzi do niszczenia pęcherzyków płucnych, z których zbudowane są płuca. Prowadzi to do powstania rozedmy płuc, czyli do tworzenia się różnej wielkości pęcherzy rozedmowych, które nie tylko nie uczestniczą w procesie oddychania, ale również uciskają pozostały zdrowy miąższ płuc pogarszając jego czynność. Proces niszczenia płuc raz rozpoczęty jest już nieodwracalny. Jednak przy zastosowaniu odpowiedniego postępowania może być znacząco spowolniony.
U innych chorych dym tytoniowy powoduje przede wszystkim powstanie przewlekłego stanu zapalnego w oskrzelach. Po wielu latach palenia tytoniu proces zapalny wywołuje zmiany w oskrzelach i oskrzelikach (drobnych przewodach prowadzących do pęcherzyków płucnych) polegające na stopniowym zwężaniu się ich światła. Utrudnia to przepływ powietrza przez oskrzela do pęcherzyków płucnych i wymianę tlenu. Również ten proces raz rozpoczęty jest nieodwracalny. Jednak zawsze możliwe jest przynajmniej częściowe poprawienie drożności zwężonych oskrzeli.
ALE JA JUŻ NIE PALĘ OD KILKU LAT…!?
Z takim stwierdzeniem spotykamy się bardzo często. Niestety jak wynika z poprzedniej odpowiedzi raz rozpoczęty proces zapalny i powodowane przez niego zmiany w oskrzelach nie cofają się nigdy do stanu sprzed okresu palenia. Zmiany dokonujące się w ciągu wielu lat trwania choroby są często znacznie zaawansowane. Czy w związku z tym należy załamywać z tego powodu ręce? Absolutnie nie. Na każdym etapie zaawansowania choroby można wiele osiągnąć. Przekonasz się o tym w dalszej części poradnika.
DO TEJ PORY BYŁEM PEWNY, ŻE MAM ASTMĘ…?
Część chorych uważa, że duszności na które się skarżą od wielu lat to astma oskrzelowa. Problem z powszechnym rozpoznaniem astmy (szczególnie wśród chorych) jest związany z przeszłością, kiedy duszność była praktycznie synonimem astmy. O tym, czy w Twoim przypadku można rozpoznać jedną czy drugą chorobę, zdecyduje lekarz po dokładnym zebraniu z Tobą wywiadu, zbadaniu ciebie i wykonaniu badań dodatkowych.
CZY JEST TO CZĘSTA CHOROBA, CZY TYLKO JA NA NIĄ CHORUJĘ?
POChP w Polsce
Liczbę chorych szacuje się na około 2 miliony. Dane statystyczne mówią o około 15 tysiącach zgonów rocznie z powodu tej choroby.
POChP na świecie
Część chorych uważa, że duszność, która dokucza im od wielu lat to astma oskrzelowa. Nieporozumienia związane z błędnym rozpoznawaniem astmy (szczególnie wśród chorych) wynikają z przyzwyczajeń z przeszłości, kiedy duszność była praktycznie synonimem astmy. O tym, czy w Twoim przypadku należy rozpoznać astmę czy POChP zdecyduje lekarz po dokładnym zebraniu z Tobą wywiadu, przeprowadzeniu badania fizycznego i wykonaniu badań dodatkowych.
JAK TA CHOROBA PRZEBIEGA I DLACZEGO DOPIERO TERAZ O NIEJ SIĘ DOWIEDZIAŁEM?
ROZPOZNAWANIE – NAJCZĘSTSZE OBJAWY CHOROBY
KASZEL
U większości chorych jest to pierwszy objaw choroby. Rzadko pacjenci zwracają uwagę na występujący od wielu lat kaszel, traktując go wyłącznie jako uboczny przejaw palenia papierosów. Kaszel występuje przez większość dni w roku – przeważnie w godzinach porannych. Tylko w zaawansowanej postaci choroby kaszel utrzymuje się przez cały dzień. Najczęściej kaszlowi towarzyszy wykrztuszanie niewielkich objętości białawej wydzieliny.
U niektórych chorych produkowana w nadmiernych ilościach flegma, jeśli nie jest prawidłowo wykrztuszana może zalegać w oskrzelach i nasilać duszność. Dlatego nie powinieneś stosować leków przeciwkaszlowych.
Kaszel nasila się w trakcie infekcji układu oddechowego. Zwiększa się wtedy objętość odkrztuszanej plwociny i zmienia się jej zabarwienie z przezroczystej lub szarej na żółtą lub zieloną.
DUSZNOŚĆ
Jest najważniejszym i najbardziej dokuczliwym objawem POChP, który najczęściej zmusza chorych do zgłoszenia się do lekarza. Duszność nasila się z upływem lat: od duszności występującej tylko podczas intensywnego wysiłku do duszności w spoczynku. Zwykle duszność jest większa w godzinach porannych niż w pozostałych porach doby. Duszność w spoczynku sugeruje bardzo ciężką postać choroby.
Trudności w oddychaniu nasilają się w pozycji leżącej. Dlatego większość chorych z chorobami płuc nie może spać bez wysoko ułożonej poduszki pod głową, a w przypadku napadu duszności pozostaje tylko w pozycji siedzącej.
Powinieneś wiedzieć, że charakterystyczne w tej chorobie jest okresowe i krótkotrwałe nasilanie się duszności. Najczęściej jest to wynikiem zbyt intensywnego w stosunku do możliwości wysiłku, nagłą zmianą pogody lub zmianą temperatury powietrza którym chory oddycha. Dłużej trwające nasilenie duszności najczęściej spowodowane jest przez infekcję dróg oddechowych. Mówimy wówczas o zaostrzeniu choroby, które wymaga specjalnego leczenia.
Musisz jednak pamiętać, że przyczyną duszności mogą być inne choroby układu oddechowego oraz choroby serca.
INNE OBJAWY CHOROBY
Rzadko chorobie tej mogą towarzyszyć takie objawy jak ból w klatce piersiowej czy krwioplucie. Zawsze w takich przypadkach należy zgłosić się do lekarza.
U chorych w zaawansowanym okresie choroby na płatkach usznych, koniuszku nosa, wargach, paznokciach, a zwłaszcza na języku można stwierdzić zasinienie skóry lub śluzówek.
U wielu chorych na POChP zwraca uwagę ich sposób oddychania. Widać wyraźne wydłużenie wydechu. Pacjenci z bardzo ciężką postacią choroby często wydychają powietrze przez zwężone usta. Taki sposób oddychania zapobiega zapadaniu się drobnych oskrzeli w czasie wydechu i zwalnia częstość oddychania.
CO TO JEST SERCE PŁUCNE?
Serce płucne rozwija się u chorych z bardzo zaawansowaną postacią choroby. Postępujące zmiany w płucach spowodowane przez chorobę powodują, że serce zmuszone jest do bardziej wytężonej pracy. Proces ten trwając wiele lat prowadzi do stopniowego pogarszania się pracy serca, a w końcu do rozwinięcia się jego niewydolności.
Objawy serca płucnego można zaobserwować najczęściej w trakcie zaostrzenia choroby. Są to w różnym stopniu nasilone obrzęki kończyn dolnych czy pobolewania w okolicy wątroby. Lekarz może rozpoznać serce płucne również w okresie stabilnym choroby po wykonaniu odpowiednich badań.
CO TO JEST NIEWYDOLNOŚĆ ODDYCHANIA I CZY ONA U MNIE WYSTĘPUJE?
Niewydolność oddychania jest to stan, w którym z powodu choroby płuc (np. POChP) dochodzi do nieprawidłowej wymiany tlenu i dwutlenku węgla w płucach. Chorzy ci mają niedobór tlenu we krwi (z powodu utrudnionego przenikania tlenu z powietrza do krwi) oraz nadmiar dwutlenku węgla we krwi (który u zdrowych osób jest prawidłowo albo sprawnie usuwany z organizmu). Niewydolność oddychania jest późnym powikłaniem POChP, a wyżej opisane zaburzenia rozwijają się stopniowo. Na podstawie pewnych objawów lekarz może podejrzewać u Ciebie niewydolność oddychania. Niedobór tlenu może powodować nieprawidłową pracę wielu narządów, a zwłaszcza mózgu i serca.
Mózg – Niedotlenienie przejawia się zmianami zachowania (jedni pacjenci stają się bardziej zamknięci w sobie, inni mogą być bardziej pobudzeni), zaburzeniami snu (chorzy stają się senni w ciągu dnia, a nie mogą spać w nocy) czy zaburzeniami pamięci.
Serce – Niedobór tlenu powoduje nadmierną pracę serca, która po pewnym czasie prowadzi do jego niewydolności.
Niewydolność oddychania jednoznacznie można rozpoznać jedynie za pomocą badania gazometrii krwi tętniczej.
JAKIE BADANIA WYKONUJE SIĘ U CHOREGO NA POCHP?
SPIROMETRIA
Za pomocą badania spirometrycznego ocenia się pojemność płuc. Spirometria jest bardzo prostym, bezbolesnym i krótkim, a jednocześnie bardzo ważnym badaniem, ponieważ tylko na jej podstawie można potwierdzić, że chorujesz na POChP.
Badanie spirometryczne polega na wykonywaniu w różny sposób wdechów i wydechów przez ustnik aparatu według poleceń osoby wykonującej badanie (patrz zdjęcie). Wynik badania pokazuje pojemność życiową płuc, w skrócie FVC ang. forced vital capacity, która u chorychu chorych na POChP często bywa prawidłowa oraz wskaźnik nazywany FEV1, który określa objętość powietrza wydmuchanego w pierwszej sekundzie nasilonego wydechu, jest to najważniejszy (jest to najważniejszy parametr w całym badaniu). Na podstawie tych dwóch wartości lekarz ocenia stopień zaawansowania Twojej choroby, który może być łagodny, umiarkowany, ciężki lub bardzo ciężki). W początkowym okresie leczenia badanie to wykonuje się częściej – kilka razy w ciągu roku. Potem wystarczą pomiary wykonywane raz na 6 – 12 miesięcy. U chorych z ciężką postacią POChP lub z powtarzającymi się zaostrzeniami choroby badanie to wykonuje się częściej.
Poza spirometrią masz możliwość obiektywnej samokontroli przebiegu Twojej choroby w domu dzięki prostemu, taniemu i łatwo dostępnemu aparatowi o nazwie peakflowmetr (czytaj: pikfloumetr). W ten sposób możesz oceniać przebieg choroby i skuteczność leczenia.
PAMIĘTAJ!
Bardzo istotne jest prawidłowe wykonanie tego badania. Najpierw wykonaj głęboki wdech, potem obejmij ustami ustnik aparatu, a następnie wykonaj gwałtowny, jak najszybszy wydech. Na skali aparatu strzałka pokaże osiągnięty przez Ciebie wynik, który możesz śledzić każdego dnia i zanotować w specjalnym dzienniczku
GAZOMETRIA (BADANIE GAZÓW KRWI TĘTNICZEJ)
W czasie pobytu w szpitalu lub wizyty u pneumonologa będziesz miał wykonane badanie gazometryczne. Ocenia ono ilość tlenu we krwi. Badanie polega na pobraniu niewielkiej ilości krwi, najczęściej z tętnicy na przedramieniu (badanie to może być bardziej przykre niż zwykłe pobranie krwi z żyły). Czasem miejscem pobrania jest płatek uszny. Badanie wtedy jest mniej bolesne i przypomina sposób, w jaki pobiera się krew z palca do oceny poziomu cukru we krwi. Gazometrię wykonuje się regularnie jedynie u pacjentów z niewydolnością oddychania. U pozostałych chorych wystarczy wykonanie kontrolnego badania raz w roku.
BADANIE RADIOLOGICZNE KLATKI PIERSIOWEJ
W początkowych okresach POChP najczęściej nie ma żadnych charakterystycznych dla choroby zmian radiologicznych w obrazie płuc. Stąd wykonywane w tym okresie badania radiologiczne nie pozwalają na rozpoznanie POChP. W miarę postępu choroby pojawiają się cechy rozedmy płuc, a w późniejszym okresie również cechy serca płucnego. Dopiero wówczas badanie radiologiczne może być pomocne w potwierdzeniu rozpoznania choroby. W stabilnym okresie POChP zdjęcie radiologiczne klatki piersiowej powinno być wykonywane co najmniej raz na dwa lata. Często zachodzi konieczność wykonania tego badania w czasie zaostrzenia POChP.
BADANIE ELEKTROKARDIOGRAFICZNE
Najczęściej nie stwierdza się zmian charakterystycznych dla POChP w badaniu EKG. Jedynie u chorych z zaawansowaną postacią choroby lekarz może rozpoznać w EKG cechy przerostu prawej komory serca i cechy serca płucnego.
MORFOLOGIA KRWI
Również badanie morfologii krwi w większości przypadków jest prawidłowe. Dopiero ciężkie i długotrwałe niedotlenienie (niewydolność oddychania) powoduje typowe dla tego stanu zmiany w morfologii krwi: zwiększenie liczby krwinek czerwonych oraz podwyższenie poziomu hemoglobiny i hematokrytu. Infekcja dróg oddechowych może spowodować zwiększenie liczby krwinek białych.
LECZENIE
CZY MOŻNA WYLECZYĆ TĄ CHOROBĘ?
Chcąc krótko scharakteryzować POChP można powiedzieć, że jest to cichy i bardzo podstępny wróg Twojego zdrowia. Rozwija się stopniowo przez wiele lat nie powodując praktycznie żadnych niepokojących dolegliwości. Niestety pierwszy uciążliwy objaw (duszność) pojawia się w okresie, kiedy choroba jest znacznie zaawansowana i nie ma możliwości pełnego odwrócenia zmian jakie powstały w płucach. POChP należy do chorób przewlekłych, tzn. takich, których nie można wyleczyć, a jedynie możliwe jest spowolnienie jej postępu.
PAMIĘTAJ!
POChP, jeśli już zostanie rozpoznana, wyleczyć nie można. Natomiast przy odpowiednio prowadzonej terapii można uzyskać znaczną poprawę Twojego oddychania.
CO MAM W TAKIM RAZIE ROBIĆ ABY ZATRZYMAĆ DALSZY POSTĘP CHOROBY?
Możesz zapobiec dalszemu postępowi choroby jedynie poprzez uwolnienie siebie od narażenia na oddziaływanie czynników wywołujących chorobę. U większości chorych najistotniejszym szkodliwym czynnikiem wywołującym POChP jest palenie tytoniu.
Część chorych pracujących w warunkach szkodliwych dla płuc taki chjak zapylenie czy zadymienie powinna jak najszybciej zmienić stanowisko pracy.
OPANOWANIE NAŁOGU PALENIA
Zaprzestanie palenia jest jak dotąd jedynym skutecznym sposobem zatrzymania dalszego postępu choroby. Jeżeli skończysz z nałogiem palenia tytoniu to istnieje duża szansa, że w ciągu następnych dwóch lat czynność Twoich płuc nie pogorszy się, a być może nawet ulegnie częściowej poprawie. Następnie zmiany w płucach tj. ich starzenie się będą postępowały w takim samym tempie jak u ludzi zdrowych.
PAMIĘTAJ!
Porzucenie palenia tytoniu na każdym etapie choroby przyniesie korzyść Twoim płucom i Twojemu zdrowiu.
Natomiast jeśli nadal będziesz palił to choroba będzie postępowała,powodując coraz większe utrudnienie Twojego życia. Musisz również pamiętać, że jeśli będziesz palił w otoczeniu innych osób, to w równym stopniu narażasz także ich na rozwój POChP.
W porzucaniu nałogu palenia najistotniejsza jest motywacja. Powinna nią być przede wszystkim troska o zdrowie własne i najbliższych.
W razie konieczności lekarz może przepisać Ci środki pomagające porzucanie palenia tytoniu. Mogą to być gumy do żucia lub plastry do przyklejania na skórze zawierające nikotynę. Jednym z najnowszych leków pomagających w leczeniu uzależnienia od nikotyny jest preparat, który hamuje ośrodek odpowiedzialny w mózgu za chęć do palenia tytoniu.
Wiadomo jednak, że przestaje palić tylko ta osoba, która rzeczywiście tego chce i podjęła taką decyzję.
JAKIE LEKI STOSOWANE SĄ W TEJ CHOROBIE?
Choroba ma przebieg podstępny. Rozwija się stopniowo przez wiele lat nie wywołując żadnych objawów. Jeśli rozpoznanie zostanie postawiono w początkowym tzn. bezobjawowym okresie choroby nie ma konieczności wdrożenia żadnych leków. U tych pacjentów konieczne jest zaprzestanie palenia papierosów, unikanie infekcji dróg oddechowych, ewentualnie doraźne stosowanie leków rozszerzających oskrzela w postaci inhalacji.
Jeśli Twoja choroba rozwinęła się w takim stopniu, że odczuwasz już jej objawy, a przede wszystkim duszność, wtedy lekarz rozpocznie u Ciebie odpowiednie systematyczne leczenie.
Najważniejszą grupą leków w leczeniu POChP są leki rozszerzające oskrzela. Wśród nich są leki w postaci aerozoli działające miejscowo na drzewo oskrzelowe oraz tabletki, które wpływają na układ oddechowy po wchłonięciu się do krwi.
Leki działające miejscowo to preparaty aerozolowe lub proszkowe. Wśród tych preparatów masz do dyspozycji leki działające praktycznie natychmiast po inhalacji, ale o krótkim czasie działania (do 6 godzin). Stosuje się je w leczeniu przewlekłym (4 razy na dobę) jak również doprzerywania napadów duszności, czyli doraźnie (Atrovent, Berotec,Bricanyl, Salamol, Salbutamol, Ventolin).
Nowa generacja leków rozszerzających oskrzela charakteryzuje się długim czasem działania (Serevent, Foradil, Oxis, Zafiron do 12 godzin, a Spiriva do 24 godzin) i stosuje się je odpowiednio 2 razy lub 1 raz na dobę. Zadaniem leków o przedłużonym działaniu jest utrzymanie dróg oddechowych w stanie rozkurczu przez długi okres. Należy je stosować regularnie, także wtedy, gdy nie ma duszności.
Ponieważ w aptekach dostępnych jest bardzo wiele preparatów rozszerzających oskrzela, decyzję o wyborze najbardziej odpowiedniego dla Ciebie leku podejmiesz razem z Twoim lekarzem.
PAMIĘTAJ!
Przy stosowaniu tradycyjnych inhalatorów aerozolowych bardzo istotne jest właściwe ich używanie. Trzeba zsynchronizować uwolnienie leku z pojemnika z początkiem wdechu tak, aby odpowiednia ilość leku dotarła do oskrzeli. Dlatego pamiętaj, żeby po kilkakrotnym wstrząśnięciu inhalatorem przed inhalacją wykonać głęboki wydech, a następnie w momencie rozpoczęcia intensywnego wdechu umieścić ustnik pojemnika z lekiem w ustach i naciskając pojemnik uwolnić lek do jamy ustnej. Na końcu wdechu zatrzymaj oddech na około 5-10 sekund, aby lek mógł dotrzeć do najdrobniejszych oskrzeli.
Osobom, które mają trudności w opanowaniu techniki inhalowania należy zaproponować przyjmowanie leku z użyciem tzw. przedłużaczy, nazywanych także komorami powietrznymi lub z ang. spacer.
Nowe inhalatory proszkowe nie wymagają już koordynacji wdechu z momentem uwolnienia leku z inhalatora. W nowych aparatach w momencie wykonywania nawet niewielkiego wdechu lek w postaci proszku inhalowany jest do oskrzeli. Lekarz powinien przeszkolić Cię w poprawnej technice inhalowania leku, a następnie sprawdzić czy wykonujesz ją w sposób prawidłowy.
U części pacjentów, zwłaszcza w czasie zaostrzeniachoroby w wymagającej hospitalizacji, istnieje możliwość podawania wspomnianych wyżej leków w postaci nebulizacji, tzn. leku rozpylonego w postaci aerozolu przez specjalne urządzenie zwane nebulizatorem.
Tabletkami, które podobnie do aerozoli mają działanie rozszerzające oskrzela, są liczne preparaty teofiliny (Euphyllin long, Theophyllinum, Theospirex, Theovent, i in.). Zwykle stosuje się 1-2 tabletki na dobę. Dostępne są także preparaty teofiliny w postaci dożylnej i w czopkach.
W leczeniu chorych na POChP stosuje się także kortykosteroidy. Ambulatoryjnie można podawać preparaty w postaci wziewnej lub w postaci tabletek w okresach zaostrzeń POChP. Trzeba jednak pamiętać, że wskazania do ich stosowania są bardzo ściśle określone i znacznie ograniczone w porównaniu z lekami rozszerzającymi oskrzela. Z tego powodu mogą być przyjmowane wyłącznie pod ścisłym nadzorem lekarza specjalisty.
Poza dotychczas opisanymi lekami lekarz może zalecić Ci także inne środki, zwłaszcza w zaawansowanej postaci choroby.
PAMIĘTAJ!
Przepisane leki przyjmuj regularnie, niezależnie od stopnia nasileniaduszności. Tylko regularne przyjmowanie zaleconych przez lekarza lekówmoże utrzymać Cię w dobrej kondycji i maksymalnie ograniczyć pojawieniesię duszności.
PAMIĘTAJ TAKŻE!
Jeżeli lekarz rozpozna u Ciebie niewydolność oddychania nie powinieneśprzyjmować leków uspokajających ani nasennych, ponieważ mogą oneosłabiać Twoje oddychanie. W pewnych sytuacjach można je jednakprzyjmować, ale pod ścisłym nadzorem lekarza.
JAK ROZPOZNAĆ, ŻE MAM ZAOSTRZENIE CHOROBY I CO MAM WTEDY ZROBIĆ?
Infekcyjne zaostrzenie POChP możesz podejrzewać, gdy nasileniu się duszności towarzyszy:
– nasilenie kaszlu
– zwiększenie objętości wykrztuszanej plwociny ze zmianą jejwyglądu na śluzowo-ropny (tzn. jest ona bardziej gęsta i ma zabarwienieżółto-zielonkawe
– podwyższenie temperatura ciała, chociaż często temperatura ciała pozostaje prawidłowa.
Jak napisaliśmy wcześniej zaostrzenie POChP w większości przypadkówspowodowane jest infekcją dróg oddechowych. Najczęściej jest to infekcjawirusowa popularnie nazywana przeziębieniem. Dlatego nie ma potrzebynatychmiastowego włączania antybiotyku. Przez pierwsze 3-4 dnipowinieneś pozostać w domu i zastosować domowe sposoby leczeniaprzeziębienia (leki przeciwgorączkowe, witaminy, przyjmowanie dużejilości płynów -jeżeli nie ma przeciwwskazań lekarskich).
Jeśli domowe, krótkotrwałe leczenie nie przyniesie poprawy natychmiast powinieneś skontaktować się z lekarzem.
CZY MOŻNA ZAPOBIEGAĆ ZAOSTRZENIOM CHOROBY ?
Nie ma jednej w stu procentach pewnej metody zapobieganiazaostrzeniom. Jak dotychczas jedyną, potwierdzoną metodą jestwykonywanie raz w roku, w okresie jesiennym (wrzesień, październik)szczepienia przeciw grypie. Pewne znacznie ma także prawidłoweodżywianie i ubieranie się oraz wysiłek fizyczny.
LECZENIE TLENEM
Jak wspomniano wcześniej, w miarę postępu choroby dochodzi dopowstania niewydolności oddychania i serca płucnego. W tym okresiechorzy stają się kandydatami do domowego leczenia tlenem (w skróciezwanego DLT), aby w ten sposób uzupełnić niedobór tlenu we krwi. WPolsce, w większości dużych miast, istnieje system Poradni DLT, wktórych leczenie tlenem prowadzone jest w większości przypadków zapomocą koncentratorów tlenu.
Poza tym istnieje możliwość domowego leczenia tlenem za pomocą tlenusprężonego w butlach lub z aparatu zawierającego ciekły tlen. Wprzeciwieństwie do pozostałych metod stosowanie koncentratora tlenu niepozwala na korzystanie z tlenu poza domem.
Z każdego wspomnianego wyżej aparatu pacjent otrzymuje tlen przezcienkie, plastikowe przewody, których końce umieszcza się w ujściachnosa (patrz zdjęcie).
PAMIĘTAJ!
Leczenie tlenem w domu, aby było skuteczne, musi być prowadzone conajmniej 15 godzin na dobę, w tym przez całą noc i podczas wykonywaniawysiłków. Z medycznego punktu widzenia nie ma sensu okazjonalnestosowanie tlenu.
Przed rozpoczęciem DLT chory musi przestać palić papierosy. Jest to niezbędny warunek kwalifikacji do DLT.
Do Poradni Domowego Leczenia Tlenem kieruje lekarz pierwszegokontaktu. O tym, czy wymagasz takiego leczenia zdecyduje lekarzspecjalista w poradni DLT na podstawie wykonanych tam badań.
